Ο πρωκτός και ο τράχηλος χαρακτηρίζονται από παρόμοια εμβρυολογικά, ιστολογικά και παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά, λόγω της κοινής εμβρυολογικής προέλευσής τους από την κλοάκα, που αποτελεί θέση σύντηξης του ενδοδέρματος με το εκτόδερμα, με αποτέλεσμα το σχηματισμό ζώνης μετάπτωσης του κυλινδρικού σε πλακώδες επιθήλιο. Είναι θέσεις εμφάνισης «φυσιολογικών» μεταπλαστικών αλλαγών και παθολογικών δυσπλαστικών αλλοιώσεων σχετιζόμενων με λοίμωξη από HPV (Human Papilloma Virus).

Πρόσφατα επαναπροσδιορίστηκε η ορολογία που πρoτείνεται να χρησιμοποιείται στην ταξινόμηση των σχετιζόμενων με λοίμωξη από HPV αλλοιώσεων. Οι αλλοιώσεις του πλακώδους επιθηλίου του κατώτερου πρωκτο-γεννητικού καναλιού (Lower Ano-genital Tract, LAT) αναφέρονται ως χαμηλόβαθμη ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (Low-grade squamous intraepithelial lesion, LSIL), η οποία αντιστοιχεί στην ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού βαθμού 1 (Anal Intraepithelial Neoplasia 1, AIN1) και ως υψηλόβαθμη ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (High-grade squamous intraepithelial lesion, HSIL), η οποία αντιστοιχεί στην ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού βαθμού 2 ή 3 (Anal Intraepithelial Neoplasia 2, 3, AIN2, 3). Οι βιολογικές συνέπειες των πρωκτικών SIL είναι ανάλογες με αυτές των τραχηλικών SIL. Οι πρωκτικές LSIL μπορεί να υποστραφούν ή να μεταπέσουν σε HSIL και δεν αποτελούν πρόδρομες του πρωκτικού καρκίνου βλάβες, ενώ οι πρωκτικές  HSIL (AIN 2, 3) είναι προκακοήθεις και σπάνια ή ποτέ δεν υποστρέφονται.

Τα κυτταρολογικά ευρήματα από το πρωκτικό επίχρισμα (Anal Pap Smear) είναι αντίστοιχα με αυτά από το κυτταρολογικό επίχρισμα από την εξέταση τραχήλου (2001 Bethesda classification system) και περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

• Άτυπα πλακώδη κύτταρα απροσδιόριστης σημασίας (ASC-US)
• Xαμηλόβαθμη ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (LSIL), αλλαγές συμβατές με λοίμωξη HPV, ήπια δυσπλασία, ΑΙΝ 1
• -Yψηλόβαθμη ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (ΗSIL), μέτρια/σοβαρή δυσπλασία, ΑΙΝ 2, ΑΙΝ 3, ΑΙS (Anal in situ)
• Kαρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων

Παθολογοανατομικά στην HSIL ανευρίσκονται βασσαλοειδή κύτταρα, που χαρακτηρίζονται από υψηλό πηλίκο πυρήνα/κυτταροπλάσματος και καταλαμβάνουν >1/2 του επιθηλίου. Στην LSIL τα ανώμαλα κύτταρα καταλαμβάνουν το 20-25% του επιθηλίου, ενώ χαρακτηριστικά ανευρίσκονται τα κοιλοκύτταρα της ενεργού λοίμωξης από τον αναδιπλασιαζόμενο ιό HPV.

Ο ακριβής επιπολασμός στο γενικό πληθυσμό είναι άγνωστος, αλλά υπολογίζεται σε <1% (Επίπεδο ένδειξης, Level of Evidence, LE: ΙΙa).

Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΑΙΝ είναι οι παρακάτω:

Λοίμωξη HPV: Μπορεί να είναι σιωπηλή (latent), υποκλινική (εμφανής σε Αnal pap ή σε πρωκτοσκόπηση υψηλής ανάλυσης, High Resolution Anoscopy, HRA)  και κλινική (κλινικές αλλοιώσεις ΑΙΝ, οξυτενή κονδυλώματα). Ο επιπολασμός των πρωκτικών SIL σχετίζεται σε σημαντικό βαθμό με τη παρουσία HPV (αποδεδειγμένη με PCR) στο πρωκτικό επιθήλιο. Στη μελέτη EXPLORE, στους οροαρνητικούς για HIV άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (Men having Sex with Men, MSM) ο  κίνδυνος για HSIL σχετίστηκε με λοίμωξη ΗPV (OR = 3.2, 95% CI = 1.1-9.4; P = 0.039) και με λοίμωξη από πολλαπλούς τύπους HPV (P <0.001). Το φάσμα των τύπων του HPV, τόσο αυτών «χαμηλού κινδύνου»  (6, 11, 53-56, 66, Pap 155, Pap 291), όσο και αυτών «υψηλού κινδύνου» (16, 18, 31, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73) είναι παρόμοιο με αυτό του δυσπλαστικού τραχήλου.

Σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου: Στη μελέτη EXPLORE που συμπεριελήφθησαν 1262 HIV (-) MSM, πρωκτική SIL, ανιχνευόμενη στο πρωκτολογικό Pap test ανιχνεύθηκε στο 20% αυτών (5%  HSIL και 15% με LSIL). Στους MSM, ο επιπολασμός της λοίμωξης με HPV στον πρωκτό είναι υψηλός σε όλες τις ηλικίες και κυμαίνεται από 50 έως 60%. Στις γυναίκες, η παρουσία HPV και το ιστορικό πρωκτικών σεξουαλικών επαφών αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη πρωκτικής SIL. Οι HIV (+) γυναίκες με παθολογικές αλλοιώσεις στο τραχηλικό Pap test έχουν αυξημένο κίνδυνο ταυτόχρονων αλλοιώσεων στο πρωκτικό Pap test. Σε αυτές τις γυναίκες η πρωκτική λοίμωξη με HPV είναι το ίδιο συχνή με την προσβολή του τραχήλου τους.   

Λοίμωξη HIV:  Ο επιπολασμός της AIN σε ΗΙV (+) MSM είναι 26-89% (LE: III) έναντι 20% στον πληθυσμό των HIV (-) MSM (LE: III). Η παρατήρηση αυτή ακολουθεί την παράλληλη αύξηση της ετήσιας επίπτωσης Ca πρωκτού σε HIV (+) που υπολογίζεται σε 224/100.000 (LE: III). Σε μια μετα-ανάλυση 53 μελετών, η πρωκτική λοίμωξη με HPV ήταν σημαντικά συχνότερη στους HIV(+)  σε σύγκριση με τους HIV(-) ασθενείς (93% vs 64%), με συχνότερη και την υψηλότερη παρουσία των «υψηλού κινδύνου» τύπων HPV (74% ως 37%). Οι ασθενείς με HIV εμφανίζουν πιο συχνά πρωκτική SIL (57% vs 19%), συμπεριλαμβανομένων των LSIL (28% vs 7%)  και των HSIL (6.7% vs 2.7%). Oι χαμηλές τιμές CD4 αποτελούν παράγοντα που αυξάνει τον κίνδυνο προσβολής των HIV(+) με ΑΙΝ. Η επίπτωση Ca πρωκτού στους HIV(+) MSM εκτιμάται να είναι τουλάχιστον διπλάσια αυτής στους HIV(-) MSM, με τα αντίστοιχα ποσοστά, σύμφωνα με τη μελέτη NA-ACCORD, να φθάνουν σε 131/100.000 και 46/100.000, αντίστοιχα. Η ευρεία χρήση επιθετικών αντι-ρετροϊκών θεραπειών (Ηighly Active Anti-Retroviral Treatment, HAART) δεν φαίνεται να επηρέασε τη συχνότητα των πρωκτικών SIL, αντίθετα, μάλιστα, η κρατούσα αντίληψη (αν και πρόσφατα αυτή αμφισβητήθηκε) είναι ότι η HAART οδήγησε στην αύξηση των περιστατικών με πρόοδο των χαμηλόβαθμων σε υψηλόβαθμες SIL και στην αύξηση της επίπτωσης του Ca πρωκτού, λόγω της παρατεταμένης επιβίωσης των HIV (+) ασθενών.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου: Ιστορικό πρωκτικής εκροής-διαβροχής, ιστορικό ουρογεννητικών κονδυλωμάτων, χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών, κάπνισμα, ιστορικό Ca τραχήλου, αιδοίου, υψηλόβαθμη CIN, ιατρογενής ανοσοκαταστολή (λήπτες νεφρικών μοσχευμάτων: 3-5% με ΑΙΝ).

Όσον αφορά τη φυσική ιστορία της AIN, παράγοντες κινδύνου για εξέλιξη LSIL σε ΗSIL αποτελούν η λοίμωξη HIV (ιδιαίτερα με χαμηλά CD4), η λοίμωξη HPV, κυρίως με την παρουσία πολλαπλών τύπων HPV. Σε προοπτική συγκριτική μελέτη 346 HIV(+) και 262 HIV(-) ΜSM, η επίπτωση ΗSIL σε 2 έτη παρακολούθησης ήταν 20% και 8%, αντίστοιχα και 62% των HIV(+) και 36% των HIV(-) με LSIL στην αρχή της μελέτης παρουσίασαν τελικά πρόοδο σε HSIL.

Αν και η πρωκτική HSIL πολύ σπάνια υποστρέφεται, σε μια πρόσφατη αναδρομική μελέτη από την Αυστραλία φάνηκε ότι το ¼ των HSIL υπεστράφησαν σε AIN1. Aν και οι προοπτικές μελέτες ελλείπουν, αναδρομικές σειρές έχουν αναδείξει την τάση της HISL να μεταπίπτει σε Ca πρωκτού σε μέσο διάστημα περίπου 5 ετών.

Διάγνωση: Στόχοι της διάγνωσης της ΑΙΝ είναι: (α) η ταυτοποίηση ασθενών με AIN, ανεξαρτήτων της θέσης προσβολής ή της πολυεστιακότητας της ΑΙΝ και (β) ο καθορισμός της ακριβούς έκτασης και της διαβάθμισης της ΑΙΝ, προκειμένου το θεραπευτικό σχεδιασμό. Η παθολογοανατομική εκτίμηση των βιοψιών που λαμβάνονται από τις προσβληθείσες περιοχές του πρωκτού αποτελούν τη «χρυσή σταθερά» πάνω στην οποία βασίζεται η διάγνωση.

Οι ΑΙΝ είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν κνησμό, αιμορραγία, εκροή, διαβροχή, τοπικό ερεθισμό και τεινεσμό. Το πλήρες ιστορικό και η κλινική εξέταση του ασθενούς είναι θεμελιώδους σημασίας (Βαθμός σύστασης: Ισχυρός, Επίπεδο ένδειξης: 1C σύμφωνα με τις συστάσεις της American Society of Colon & Rectal Surgeons, ASCRS, 2013). Περιλαμβάνουν:

• Ιστορικό κλινικής λοίμωξης HPV ή άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων
• Σεξουαλικό ιστορικό με έμφαση στην επίδοση σε πρωκτικές σεξουαλικές επαφές
• HIV status & δείκτες λοίμωξης HIV (CD4 & ιϊκό φορτίο)
• Προηγούμενες παθολογίες πρωκτού/γαστρεντερικού
• Τοπικά συμπτώματα (πόνος, κνησμός…)
• Ιστορικό καπνίσματος
• Επισκόπηση περιπρωκτικού δέρματος
• Δακτυλική εξέταση & πρωκτοσκόπηση υψηλής ανάλυσης (high-resolution anoscopy, HRA)
• Kυτταρολογική ανάλυση πρωκτικού επιχρίσματος (anal Pap smear): προηγείται της δακτυλικής και της χρήσης λιπαντικού
• Εξέταση βουβωνικών λεμφαδένων

Προσυμπωματικός έλεγχος (screening) για ΑΙΝ: Η αναγκαιότητα του υποστηρίζεται από έμμεσες ενδείξεις:

• Υψηλή συχνότητα Ca πρωκτού στις ομάδες που προτείνεται
• Διαθεσιμότητα των μέσων screening που αποτελεσματικά διαγιγνώσκουν την προκακοήθη αλλοίωση (HSIL)
• Διαθεσιμότητα αποτελεσματικών θεραπειών για την προκακοήθη αλλοίωση (HSIL)
• Σημαντική νοσηρότητα & θνητότητα που σχετίζεται με τον Ca πρωκτού εάν δεν προληφθεί & θεραπευθεί εγκαίρως
• Η ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελέσματος του screening

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου στις οποίες συστήνεται είναι οι παρακάτω:

• HIV (+) άνδρες & γυναίκες
• Άνδρες που κάνουν sex με άνδρες (ΜSM)
• Γυναίκες με ιστορικό υψηλόβαθμης δυσπλασίας ή Ca τραχήλου, αιδοίου, κόλπου
• Άνδρες & γυναίκες με ιστορικό κονδυλωμάτων
• Ασθενείς με ιατρογενή ανοσοκαταστολή (μεταμοσχεύσεις, μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών)

Προτείνεται ότι οι ανοσοκατεσταλμένοι και οι HIV (+) να ξεκινούν τον έλεγχο σε ηλικία >30 ετών και ακολούθως ετησίως και οι υπόλοιποι σε ηλικία >40 ετών και ακολούθως κάθε 2-3 έτη.  Προϋποθέσεις είναι η επαρκής εμπειρία στην κυτταρολογική εκτίμηση των πρωκτικών επιχρισμάτων και η δυνατότητα παραπομπής των ασθενών για HRA & βιοψία, εφόσον χρειαστεί.

Η κυτταρολογική εκτίμηση του πρωκτικού επιχρίσματος (Anal Papanicolaou smear cytological examination) είναι χρήσιμη στην ανίχνευση και στην παρακολούθηση (follow-up) των χαμηλόβαθμων και υψηλόβαθμων AIN (Βαθμός σύστασης: Ισχυρός, Επίπεδο ένδειξης: 1C σύμφωνα με τις συστάσεις της ASCRS, 2013). Aποτελεί το πρώτο βήμα του προσυμπτωματικού ελέγχου και στοχεύει στην ταυτοποίηση ασθενών με παθολογικά κυτταρολογικά ευρήματα (ASC-US, ASC-H, LSIL, HSIL), προκειμένου αυτοί να παραπεμφθούν για HRA και κατευθυνόμενων βιοψιών για την ιστοπαθολογική εκτίμησή τους.

Το πρωκτικό Pap test πραγματοποιείται με τη χρήση κυτταρολογικής βούρτσας (Cytobrush^TM; Scanda) ή στειλεού με υγρό πολυεστέρα (όχι βαμβάκι). Με τον ασθενή σε αριστερή πλαγία θέση, ο στειλεός εισάγεται έως του σημείου που δεν μπορεί να προωθηθεί περαιτέρω (έχει «φθάσει» στο τοίχωμα ορθού, εγγύς της μεταβατικής ζώνης), αποσύρεται με πλάγια πίεση και με σπειροειδή κίνηση. Ακολουθεί συμβατική καθήλωση επιχρίσματος σε αιθανόλη ή με τεχνική «υγρής κυτταρολογίας». Η ευαισθησία είναι 69-93% και η ειδικότητα 32-59%. Τα ποσοστά των «ψευδώς αρνητικών» ευρημάτων είναι υψηλά, κυρίως σε HIV(+) ασθενείς (23% σε HIV(-) MSM και 45% σε HIV(+) MSM). Για αυτό το λόγο πολλές ομάδες ειδικών, ιδιαίτερα στις Η.Π.Α. προτείνουν τον περαιτέρω έλεγχο με ΗRA όλων των παθολογικών κυτταρολογικών ευρημάτων και όχι μόνο των ΗSIL.

Πρωκτοσκόπηση υψηλής ανάλυσης (high-resolution anoscopy, HRA): Η εξέταση αυτή επιτρέπει την ανίχνευση και την επισκόπηση αλλοιώσεων που περιέχουν δυσπλαστικά ή και κακοήθη κύτταρα, με στόχο τη λήψη βιοψιών για τη διαβάθμιση των βλαβών και τη στοχευμένη καταστροφή τους ή τη στενή παρακολούθησή τους, προκειμένου την πρόληψη της προόδου των δυσπλαστικών αλλοιώσεων σε Ca πρωκτού. Βασίζεται στην αρχική εφαρμογή 3% ακετοξεικού οξέος ομοιόμορφα στο πρωκτικό κανάλι. Αυτό δημιουργεί λευκάζουσες περιοχές σε δυσπλαστικές θέσεις του μεταβατικού και του πρωκτικού επιθηλίου, οι οποίες επισκοπούνται με τη βοήθεια μικροσκοπίου (μεγέθυνση Χ30). Οι λευκές αλλοιώσεις εμφανίζονται σε ελαφρώς υπεγερμένο ή παχυσμένο επιθήλιο με ή χωρίς διαγραφή ανώμαλων αγγείων (mosaic pattern/punctuation). Μετά την εφαρμογή διαλύματος Lugol, οι ιστοί που δεν το προσλαμβάνουν (τα δυσπλαστικά κύτταρα δεν προσλαμβάνουν το διάλυμα Lugol, λόγω της απουσίας γλυκογόνου), παίρνουν το «χρώμα της μουστάρδας», αντίθετα με το φυσιολογικό επιθήλιο που βάφεται βαθύ καφέ («χρώμα μαονιού»). Υπό πρωκτοσκοπική, μεγεθυμένη με τη βοήθεια του μικροσκοπίου, όραση, λαμβάνει χώρα λήψη βιοψιών από τις ύποπτες περιοχές.

Θεραπεία: Στις προτεινόμενες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της ΑΙΝ περιλαμβάνονται οι παρακάτω:

• Παρακολούθηση (Εxpectant treatment): Σε πολύ επιλεγμένες περιπτώσεις (Βαθμός σύστασης: Αδύναμος, Επίπεδο ένδειξης: 2C σύμφωνα με τις συστάσεις της ASCRS, 2013).
• Toπικές θεραπείες εφαρμοζόμενες από τον ιατρό ή τον ασθενή, όπως: imiquimod, sine catechins, liquid nitrogen, 85% trichloroacetic acid (TCA), 5% fluouracil (5-FU). Η τοπική εφαρμογή 5% κρέμας  συνδυαζόμενη με τη στενή παρακολούθηση των ασθενών είναι κατάλληλη θεραπεία (Βαθμός σύστασης: Ισχυρός, Επίπεδο ένδειξης: 1C σύμφωνα με τις συστάσεις της ASCRS, 2013). Είναι ανοσοτροποποιητικός παράγοντας με αντι-HPV & ογκοκατασταλτική δράση και σε μία συγκεντρωτική ανάλυση πέτυχε πλήρη αναταπόκρισση των δυσπλαστικών αλλοώσεων σε 34% ασθενών σε διάστημα παρακολούθησης 11-39 μηνών. Παρά τις παρενέργειες (δερματικός ερεθισμός, καυσαλγία, διαβρώσεις) η συμμόρφωση των ασθενών παρέμεινε υψηλή. Βασικό πρόβλημα  είναι οι υποτροπές και η  παρουσία νέων LGAIN/HGAIN αλλοιώσεων από διαφορετικούς τύπους HPV. Η τοπική εφαρμογή κρέμας 5% 5-FU cream συνδυαζόμενη με τη στενή παρακολούθηση των ασθενών είναι κατάλληλη θεραπεία (Βαθμός σύστασης: Ισχυρός, Επίπεδο ένδειξης: 1C σύμφωνα με τις συστάσεις της ASCRS, 2013). Οι περίοδοι θεραπείας κυμαίνονται από 9 έως 16 εβδομάδες, η αρχική ανταπόκριση είναι 90%, αλλά οι υποτροπές φθάνουν σε 50%. Παράγοντες κινδύνου για υποτροπές είναι οι παρακάτω: ασαφώς καθορισμένες βλάβες, ανοσοκαταστολή, ίνωση, υποτροπιάζουσα-εμμένουσα λοίμωξη HPV, πτωχή συμμόρφωση και παρενέργειες (85%) ο δερματικός ερεθισμός και ο πρωκτικός αποχρωματισμός
• Eξαχνωτικές θεραπείες τοπικής καταστροφής βλαβών (electrocautery, carbon dioxide (CO2) laser, infrared coagulation (IRC; Redfield Corporation, Rochelle Park, NJ). Η υπέρυθρη φωτοπηξία (Infrared Coagulation, IRC) βασίζεται στην άμεση εφαρμογή κρούσεων 1,5 sec υπεριώδους ακτινοβολίας, που οδηγεί σε ιστική καταστροφή σε βάθος 1,5 mm. Αν και εγκεκριμένη τακτική στην αντιμετώπιση αιμορροϊδων και κονδυλωμάτων, δεν έχει εγκριθεί για την αντιμετώπιση ΑΙΝ από το FDA των ΗΠΑ.
• Κατευθυνόμενη από πρωκτοσκόπηση υψηλής ανάλυσης χειρουργική (διαθερμία, φωτοπηξία) (HRA-guided surgery). Η κατευθυνόμενη στοχευμένη ιστική καταστροφή συνδυαζόμενη με τη στενή παρακολούθηση των ασθενών αποτελεί κατάλληλη θεραπεία για ΑΙΝ (Βαθμός σύστασης: Ισχυρός, Επίπεδο ένδειξης: 1C σύμφωνα με τις συστάσεις της ASCRS, 2013). Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της κατευθυνόμενης από HRA θεραπείας αναδεικνύονται στην αναδρομική μελέτη από το Πανεπιστήμιο του San Francisco, H.Π.Α., όπου 246 ασθενείς αντιμετωπίστηκαν σε διάστημα 10 ετών. Το 81% αντιμετωπίστηκαν με μία μόνο συνεδρία, αν και 57% εμφάνισαν υποτροπές σε μέσο διάστημα 19 μηνών. Σε 19% των ασθενών απαιτήθηκαν πολλαπλές συνεδρίες για την εξάλειψη των βλαβών.
• Ευρεία χειρουργική αφαίρεση μετά από πρωκτική χαρτογράφιση (anal mapping). Αν και παραδοσιακά αποτελούσε την κύρια θεραπευτική στρατηγική στην αντιμετώπιση των ΑΙΝ, η ευρεία χρήση των τοπικά εφαρμοζόμενων φαρμακευτικών θεραπειών, η γενική αποδοχή και εξοικείωση κυρίως από τις Αμερικανικές ομάδες ειδικών της κατευθυνόμενης από την ΗRA στοχευμένης καταστροφής των πρωκτικών δυσπλασιών και η κατά πολλοίς ασαφής φυσική ιστορία της νόσου λόγω της αβεβαιότητας της ούτως ή άλλως αργής εξέλιξης των περισσοτέρων ΑΙΝ σε καρκίνο, σε συνδυασμό με τη νοσηρότητα και τα ποσοστά υποτροπής μετά από τις κλασσικές χειρουργικές εκτομές, τείνουν να καταστήσουν την ευρεία χειρουργική αφαίρεση και την πρωκτική χαρτογράφιση μάλλον πεπαλαιωμένες τεχνικές, τουλάχιστον στις Η.Π.Α. Στις δύο όμως δημοσιευμένες κατευθυντήριες οδηγίες από την Ευρώπη (Μεγ. Βρετανία και Ιταλία), η εκτομή προτιμάται από τις εξαχνωτικές τεχνικές, διότι οι τελευταίες αποκλείουν τη δυνατότητα ιστολογικής ανάλυσης. Ειδικά για βλάβες που περιορίζονται σε <30% της περιμέτρου του πρωκτού η τοπική εκτομή είναι κατάλληλη (LE: III).  Σειρές ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με ευρεία εκτομή με ή χωρίς τη χρήση κρημνών για την κάλυψη των ελλειμμάτων αναφέρουν ποσοστά υποτροπής 10-37% σε διάστημα παρακολούθησης 2-5 έτη.

Προτεινόμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις από ειδικά κέντρα των Η.Π.Α. συνοψίζονται παρακάτω:

• Μικρές μεμονωμένες ενδοπρωκτικές HSIL αλλοιώσεις ή <50% της περιμέτρου: 80% TCA, υπέρυθρη φωτοπηξία, διαθερμία
• Ενδοπρωκτικές HSIL αλλοιώσεις >50% της περιμέτρου: υπέρυθρη φωτοπηξία σε 1 ή περισσότερες επισκέψεις, imiquimod (3% ή 5%), 5% 5-FU (μη εγκεκριμένα από U.S. FDA), HRA-directed ablation
• Περιπρωκτικές HSIL βλάβες: μικρές με χειρουργική αφαίρεση ή ηλεκτροκαυτηριασμό, εκτεταμένες με τοπική εφαρμογή imiquimod (3% ή 5%), 5% 5-FU πριν από πιθανό χειρουργείο
• Θεραπεία των LSIL & των κονδυλωμάτων: προαιρετική. Εάν συμπτωματικά ή για ψυχολογικούς λόγους: αντιμετωπίζονται. Εάν δεν αντιμετωπιστούν: παρακολούθηση κάθε 6 μήνες

Βιβλιογραφία

1. Darragh TM, Colgan TJ, Thomas Cox J, et al. The Lower Anogenital Squamous Terminology Standardization project for HPV-associated lesions: background and consensus recommendations from the College of American Pathologists and the American Society for Colposcopy and Cervical Pathology. Int J Gynecol Pathol 2013; 32:76.
2. Palefsky JM. Anal human papillomavirus infection and anal cancer in HIV-positive individuals: an emerging problem. AIDS 1994; 8:283.
3. Berry JM, Jay N, Cranston RD, et al. Progression of anal high-grade squamous intraepithelial lesions to invasive anal cancer among HIV-infected men who have sex with men. Int J Cancer 2014; 134:1147.
4. Solomon D, Davey D, Kurman R, et al. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002; 287:2114.
5. Palefsky JM, Holly EA, Hogeboom CJ, et al. Virologic, immunologic, and clinical parameters in the incidence and progression of anal squamous intraepithelial lesions in HIV-positive and HIV-negative homosexual men. J Acquir Immune Defic Syndr Hum Retrovirol 1998; 17:314.
6. Palefsky JM, Holly EA, Ralston ML, et al. Anal squamous intraepithelial lesions in HIV-positive and HIV-negative homosexual and bisexual men: prevalence and risk factors. J Acquir Immune Defic Syndr Hum Retrovirol 1998; 17:320.
7. Jay N, Berry JM, Hogeboom CJ, et al. Colposcopic appearance of anal squamous intraepithelial lesions: relationship to histopathology. Dis Colon Rectum 1997; 40:919.
8. Chin-Hong PV, Vittinghoff E, Cranston RD, et al. Age-related prevalence of anal cancer precursors in homosexual men: the EXPLORE study. J Natl Cancer Inst 2005; 97:896.
9. Palefsky JM. Anal squamous intraepithelial lesions in human immunodeficiency virus-positive men and women. Semin Oncol 2000; 27:471.
10. Chin-Hong PV, Vittinghoff E, Cranston RD, et al. Age-Specific prevalence of anal human papillomavirus infection in HIV-negative sexually active men who have sex with men: the EXPLORE study. J Infect Dis 2004; 190:2070.
11. Machalek DA, Poynten M, Jin F, et al.. Anal human papillomavirus infection and assoicated neoplastic lesions in men who have sex with men: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol 2012.
12. Palefsky JM, Holly EA, Efirdc JT, et al. Anal intraepithelial neoplasia in the highly active antiretroviral therapy era among HIV-positive men who have sex with men. AIDS 2005; 19:1407.
13. Silverberg MJ, Lau B, Justice AC, et al. Risk of anal cancer in HIV-infected and HIV-uninfected individuals in North America. Clin Infect Dis 2012; 54:1026.
14. Bower M, Powles T, Newsom-Davis T, et al. HIV-associated anal cancer: has highly active antiretroviral therapy reduced the incidence or improved the outcome? J Acquir Immune Defic Syndr 2004; 37:1563.
15. Crum-Cianflone NF, Hullsiek KH, Marconi VC, et al. Anal cancers among HIV-infected persons: HAART is not slowing rising incidence. AIDS 2010; 24:535.
16. Hessol NA, Holly EA, Efird JT, et al. Anal intraepithelial neoplasia in a multisite study of HIV-infected and high-risk HIV-uninfected women. AIDS 2009; 23:59.
17. Ogunbiyi OA, Scholefield JH, Raftery AT, et al. Prevalence of anal human papillomavirus infection and intraepithelial neoplasia in renal allograft recipients. Br J Surg 1994; 81:365.
18. Burgos J, Curran A, Tallada N, et al. Risk of progression to high-grade anal intraepithelial neoplasia in HIV-infected MSM. AIDS 2015; 29:695.
19. Tong WW, Jin F, McHugh LC, et al. Progression to and spontaneous regression of high-grade anal squamous intraepithelial lesions in HIV-infected and uninfected men. AIDS 2013; 27:2233.
20. Scholefield JH, Castle MT, Watson NF. Malignant transformation of high-grade anal intraepithelial neoplasia. Br J Surg 2005; 92:1133.
21. Kreuter A, Potthoff A, Brockmeyer NH, et al. Anal carcinoma in human immunodeficiency virus-positive men: results of a prospective study from Germany. Br J Dermatol 2010; 162:1269.
22. Machalek DA, Poynten M, Jin F, et al. Anal human papillomavirus infection and associated neoplastic lesions in men who have sex with men: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol 2012; 13:487.
23. Piketty C, Darragh TM, Da Costa M, et al. High prevalence of anal human papillomavirus infection and anal cancer precursors among HIV-infected persons in the absence of anal intercourse. Ann Intern Med 2003; 138:453.
24. Gaisa M, Sigel K, Hand J, Goldstone S. High rates of anal dysplasia in HIV-infected men who have sex with men, women, and heterosexual men. AIDS 2014; 28:215.
25. Nathan M, Singh N, Garrett N, et al. Performance of anal cytology in a clinical setting when measured against histology and high-resolution anoscopy findings. AIDS 2010; 24:373.
26. Panther LA, Wagner K, Proper J, et al. High resolution anoscopy findings for men who have sex with men: inaccuracy of anal cytology as a predictor of histologic high-grade anal intraepithelial neoplasia and the impact of HIV serostatus. Clin Infect Dis 2004; 38:1490.
27. Fox PA, Nathan M, Francis N, et al. A double-blind, randomized controlled trial of the use of imiquimod cream for the treatment of anal canal high-grade anal intraepithelial neoplasia in HIV-positive MSM on HAART, with long-term follow-up data including the use of open-label imiquimod. AIDS 2010; 24:2331.
28. Richel O, de Vries HJ, van Noesel CJ, et al. Comparison of imiquimod, topical fluorouracil, and electrocautery for the treatment of anal intraepithelial neoplasia in HIV-positive men who have sex with men: an open-label, randomised controlled trial. Lancet Oncol 2013; 14:346.
29. Richel O, Wieland U, de Vries HJ, et al. Topical 5-fluorouracil treatment of anal intraepithelial neoplasia in human immunodeficiency virus-positive men. Br J Dermatol 2010; 163:1301.
30. Pineda CE, Berry JM, Jay N, et al. High-resolution anoscopy targeted surgical destruction of anal high-grade squamous intraepithelial lesions: a ten-year experience. Dis Colon Rectum 2008; 51:829.
31. Weis SE, Vecino I, Pogoda JM, Susa JS. Treatment of high-grade anal intraepithelial neoplasia with infrared coagulation in a primary care population of HIV-infected men and women. Dis Colon Rectum 2012; 55:1236.
32. Goldstone RN, Goldstone AB, Russ J, Goldstone SE. Long-term follow-up of infrared coagulator ablation of anal high-grade dysplasia in men who have sex with men. Dis Colon Rectum 2011; 54:1284.
33. Scholefield JH, Harris D, Radcliffe A. Guidelines for management of anal intraepithelial neoplasia. Colorectal Dis. 2011 Feb;13 Suppl 1:3-10.
34. Steele SR, Varma MG, Melton GB, Ross HM, Rafferty JF, Buie WD; StandardsPractice Task Force of the American Society of Colon and Rectal Surgeons. Practice parameters for anal squamous neoplasms. Dis Colon Rectum. 2012
35. Giani I, Mistrangelo M, Fucini C; Italian Society of Colo-Rectal Surgery. The treatment of squamous anal carcinoma: guidelines of the Italian Society of Colo-Rectal Surgery. Tech Coloproctol. 2013 Apr;17(2):171-9.