Οι χειρουργοί παχέος εντέρου και πρωκτού διενεργούν μία ποικιλία, αρκετές φορές, περίπλοκων επεμβάσεων, που αφορούν τόσο στην αντιμετώπιση καλοήθων, όσο και κακοήθων παθήσεων. Κύριος εκπρόσωπος της ενασχόλησης τους είναι η άρτια, ολοκληρωμένη και σωστή ογκολογικά αντιμετώπιση του παγκοσμίως συχνού καρκίνου του παχέος εντέρου. Αρκετές μελέτες, δημοσιευμένες σε διεθνή έγκριτα περιοδικά, ανέλυσαν την επίδραση που έχει η ειδική εκπαίδευση στη Χειρουργική του Παχέος Εντέρου στη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν ο καρκίνος του παχέος εντέρου αντιμετωπίζεται από το Χειρουργό Παχέος Εντέρου αντί του γενικού χειρουργού, η επιβίωση των ασθενών είναι καλύτερη, η πιθανότητα να ολοκληρωθούν οι χειρουργικές επεμβάσεις λαπαροσκοπικά ή με άλλο ελάχιστα επεμβατικό τρόπο είναι μεγαλύτερη και οι μετεγχειρητικές επιπλοκές, όπως οι διαφυγές από τις αναστομώσεις του εντέρου και οι υποτροπές, δηλαδή η επανεμφάνιση του καρκίνου είναι λιγότερες. Επίσης, ειδικά για τον καρκίνο του ορθού η πιθανότητα να καταλήξει ο ασθενής με μόνιμη στομία («παρά φύση» έδρα) είναι πολύ μικρότερη, αφού ο Χειρουργός Παχέος Εντέρου είναι ειδικά εκπαιδευμένος στη διάσωση του σφιγκτηριακού μηχανισμού του πρωκτού.

Ανάμεσα στις πολλές καλοήθεις παθήσεις που προσβάλλουν το παχύ έντερο, η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, οι οποίες, μαζί, συνιστούν τις γνωστές φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, παρουσιάζουν προκλήσεις στη θεραπευτική τους αντιμετώπιση. Παγκοσμίως, η χειρουργική αντιμετώπισή τους επιβάλλει την πιστοποιημένη εξειδίκευση στη Χειρουργική του Παχέος Εντέρου.

‘Όσον αφορά τις παθήσεις του πρωκτού, η Αμερικανική Χειρουργική Εταιρεία υποστηρίζει ότι οι γενικοί χειρουργοί διενεργούν ετησίως σχετικά μικρό αριθμό επεμβάσεων. Εάν δεν έχουν ακολουθήσει πρόγραμμα εξειδίκευσης στη Χειρουργική του Πρωκτού, σπανίως καταφέρνουν να φθάσουν στον όγκο που απαιτείται για την καμπύλη εκμάθησης των ειδικών χειρουργικών τεχνικών των πρωκτικών παθήσεων, ενώ η πιθανότητα λανθασμένων διαγνώσεων στην περιοχή του πρωκτού είναι αυξημένες.