Το εκκόλπωμα του Μeckel είναι ένα αληθές εκκόλπωμα, μήκους 3-5 εκ, που εντοπίζεται στο αντιμεσεντερικό χείλος του ειλεού, συνήθως περίπου 60 εκ από την ειλεοτυφλική βαλβίδα. Αποτελεί εμβρυολογικό υπόλειμμα του ομφαλομεσενττερικού πόρου και απαντάται σε περίπου 2% του πληθυσμού και γίνεται συμπτωματικό σε 2% των περιπτώσεων.
Αν και, συνήθως, καλύπτεται εσωτερικά από τον ίδιο τον εντερικό βλεννογόνο που υπάρχει και στο παρακείμενο φυσιολογικό τμήμα του λεπτού εντέρου, έχει περιγραφεί και η ανάπτυξη ετερότοπου βλεννογόνου μέσα στο εκκόλπωμα, όπως γαστρικού, δωδεκαδακτυλικού, κολονικού και παγκρεατικού.
Η κλινική σημασία του εκκολπώματος του Meckel βρίσκεται στο γεγονός ότι παρουσιάζει συμπτώματα λόγω των επιπλοκών που η παρουσία του μπορεί να προκαλέσει.
Οι επιπλοκές αυτές απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση. Έτσι, η παρουσία γαστρικού βλεννογόνου με τη συνοδό παραγωγή οξέος μπορεί να οδηγήσει σε εξέλκωση του παρακείμενου εντερικού βλεννογόνου του ειλεού, προκαλώντας είτε αιμορραγία ή ακόμη και διάτρηση.
Διάτρηση μπορεί να υποστεί και το ίδιο το εκκόλπωμα λόγω της έντονης διάτασής του από την απόφραξη του στομίου του από ένα ξένο σώμα, πχ κοπρόλιθο. Η παραπάνω διαδικασία οδηγεί και στην εμφάνιση εκκολπωματίτιδας, με παθοφυσιολογικό μηχανισμό ανάλογο της σκωληκοειδίτιδας που συμβαίνει μετά από απόφραξη της βάσης του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης από κοπρόλιθο. Μάλιστα, η κλινική εικόνα της εκκολπωματίτιδας του Meckel δεν μπορεί να διαχωριστεί από αυτήν της οξείας σκωληκοειδίτιδας και το φλεγμαίνον εκκόλπωμα συνήθως ανευρίσκεται σε επέμβαση που γίνεται σε υποψία σκωληκοειδίτιδας.
Το εκκόλπωμα του Meckel προκαλεί επίσης απόφραξη του λεπτού εντέρου, είτε λόγω εγκολεασμού ή συστροφής ή, ακόμη και λόγω της παραμονής μιας συγγενούς σύμφυσης από το εκκόλπωμα στο κοιλιακό τοίχωμα, στα πλαίσια της εμβρυολογικής υποστροφής του ομφαλομεσεντερικού πόρου.
Ευμεγέθης μεκέλειος απόφυση που είχε προκαλέσει συστροφή του λεπτού εντέρου
(Από το προσωπικό αρχείο του Γ. Θεοδωρόπουλου)
Το σπινθηρογράφημα με Tc99m pertechnetate μπορεί να αναδείξει το γαστρικό βλεννογόνο μέσα στο εκκόλπωμα, με ακρίβεια 90%, εφόσον αυτός υπάρχει, και χρησιμοποιείται ως δοκιμασία σε περιπτώσεις υποτροπιάζουσας αιμορραγίας από το λεπτό έντερο χωρίς εμφανή βλάβη στον υπόλοιπο διαγνωστικό έλεγχο. Ο αγγειογραφικός έλεγχος επίσης μπορεί να αναδείξει το εκκόλπωμα Meckel.
Πάντως αυτό συνήθως ανευρίσκεται τυχαία σε χειρουργικές επεμβάσεις της κοιλιάς. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν η επέμβαση γίνεται για άλλο λόγο και το εκκόλπωμα είναι φυσιολογικό, δεν ενδείκνυται η αφαίρεσή του. Όταν όμως το εκκόλπωμα δημιουργεί συμπτώματα λόγω των επιπλοκών που το συνοδεύουν, τότε η χειρουργική αφαίρεσή του, συνήθως με το παρακείμενο τμήμα του ειλεού από το οποίο προσεκβάλει, είναι θεραπευτική.
Xειρουργική αφαίρεσή εκκολπώματος Meckel με παρακείμενο τμήμα ειλεού
(Από: http://nch.adam.com)
