Οι ενημερωτικές πληροφορίες που παρατίθενται είναι αντίστοιχες με εκείνες που η Αμερικάνικη Εταιρεία Χειρουργών Παχέος Εντέρου και Πρωκτού (American Society of Colon and Rectal Surgeons, ASCRS) έχει επιλέξει να βρίσκονται στη διάθεση των ασθενών.  Σκοπό έχουν να ενημερώσουν το ευρύ κοινό για τις πιο κοινές παθολογίες (καλοήθεις και κακοήθεις) που αφορούν στο παχύ έντερο, το ορθό και τον πρωκτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο εκάστοτε ασθενής που θα ανατρέξει σε αυτές και, ενδεχομένως, θα αναγνωρίσει κάποια από τα δικά του συμπτώματα, αυτομάτως είναι και σε θέση με μόνη την ανάγνωσή τους να προβεί σε αυτοδιάγνωση, ή ίσως, και αυτοθεραπεία. Σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνεται η επιτακτική ανάγκη και υποχρέωση του ασθενούς να προστρέξει σε έναν εξειδικευμένο χειρουργό, αμέσως μόλις παρατηρήσει το παραμικρό σύμπτωμα.

Η δυσκοιλιότητα είναι συνήθως απλό να προληφθεί και εύκολο να αντιμετωπισθεί. Ωστόσο, μπορεί να οφείλεται σε μία πιο σοβαρή παθολογία που απαιτεί εξετάσεις, ιατρική παρέμβαση και, σπανίως, χειρουργική επέμβαση.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ;

Το κόλον και το ορθό χρησιμεύουν στην απομάκρυνση του νερού και ορισμένων ηλεκτρολυτών και στην αποθήκευση των κοπράνων πριν την αποβολή τους. Η έννοια της κανονικότητας μίας κένωσης είναι αρκετά ευρεία, αλλά σε γενικές γραμμές, ο ασθενώς θα πρέπει να επισκέπτεται την τουαλέτα τουλάχιστον κάθε τρίτη ημέρα και όχι περισσότερες από τρεις φορές την ημέρα, τα κόπρανα θα πρέπει να περνούν εύκολα, χωρίς να απαιτείται υπερβολική προσπάθεια και, τέλος, θα πρέπει μετά την κένωση ο ασθενής να έχει την αίσθηση πλήρους αποβολής των κοπράνων (με απλά λόγια να νιώθει ότι το έντερό του έχει «αδειάσει»). Η πεποίθηση ότι θα πρέπει να υπάρχει κένωση κάθε ημέρα, απλά δεν είναι ακριβής και μπορεί να οδηγήσει σε περιττές ανησυχίες ή ακόμη και κατάχρηση καθαρτικών.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ;

Δεδομένου του ως άνω αναλυθέντος εύρους της κανονικότητας μίας κένωσης, η δυσκοιλιότητα μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους. Για κάποιους, η δυσκοιλιότητα μπορεί να σημαίνει πολύ αραιές κενώσεις. Για άλλους, είναι η μεγάλη δυσκολία να περάσουν τα κόπρανα από τον πρωκτό, γεγονός που απαιτεί υπερβολική προσπάθεια και προκαλεί πόνο. Και σε άλλους ακόμα, δυσκοιλιότητα μπορεί να σημαίνει μία κένωση που ναι μεν ολοκληρώνεται, αλλά στην πραγματικότητα αφήνει στον ασθενή την εντύπωση μίας ατελούς κένωσης υπό την έννοια  ότι νιώθει ότι «εξακολουθεί να πρέπει να πάει στην τουαλέτα». Η δυσκοιλιότητα συχνά συνδέεται με ένα αίσθημα φουσκώματος, ήπιας ναυτίας και ήπιου πόνου (κράμπες), τα οποία είναι γενικά ανακουφίζονται μετά την κένωση.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ;

Τις περισσότερες φορές, η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε οποιοδήποτε συνδυασμό τριών παραγόντων: μία δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες, χαμηλή σε πρόσληψη υγρών ή έλλειψη σωματικής δραστηριότητας ή άσκησης.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αιτίες που πρέπει να εξεταστούν. Κατ’ αρχήν, συγκεκριμένες παθολογίες μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα, συμπεριλαμβανομένων του διαβήτη, των χαμηλών ορμονών του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός), της κατάθλιψης ή άλλων λιγότερο συχνών ασθενειών. Φάρμακα που συχνά συνταγογραφούνται για την ανακούφιση του πόνου, την υψηλή αρτηριακή πίεση ή  αντικαταθλιπτικά, ψυχιατρικά και αντιόξινα σκευάσματα, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Δυστυχώς, υπάρχουν σοβαρές αιτίες της δυσκοιλιότητας που οφείλονται σε μηχανικά αίτια. Ασθένειες που προκαλούν φλεγμονές στο έντερο, όπως η εκκολπωματίτιδα ή η νόσος του Crohn, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες και στένωση. Επιπλέον, όγκοι ή νεοπλάσματα στο παχύ έντερο μπορούν πρακτικά να «μπλοκάρουν» το έντερο. Αν και είναι λιγότερο πιθανό, οι παραπάνω πιο σοβαρές πιθανές αιτίες της δυσκοιλιότητας θα πρέπει να αξιολογηθούν ενδελεχώς και κατόπιν, εάν δεν συντρέχουν, να αποκλεισθούν από το γιατρό σας.

ΠΩΣ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ Η ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ;

Σε γενικές γραμμές, η δυσκοιλιότητα αποφεύγεται ακολουθώντας τις βασικές αρχές της καλής υγείας του εντέρου: υγιεινή διατροφή, σωστή πρόσληψη υγρών και σωματική δραστηριότητα. Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα φυτικών ινών είναι 25-35 γραμμάρια την ημέρα. Υιοθετώντας μία διατροφή πλούσια σε ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά, εκτός από φρέσκα φρούτα και λαχανικά, συχνά βελτιώνει τις συνήθειες του εντέρου, προσθέτοντας όγκο στα κόπρανα.

Πίνοντας έξι με οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα, η αποβολή των κοπράνων βελτιώνεται σημαντικά. Τέλος, η τακτική άσκηση, η οποία μπορεί να είναι τόσο απλή όσο το γοργό βάδισμα για 30 λεπτά την ημέρα, θα βελτιώσει πιθανώς τη λειτουργία του εντέρου.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά υποβοηθητικά των κενώσεων φάρμακα στα φαρμακεία. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν διαφέρει ανά κατηγορία, αλλά μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικά για την οξεία ανακούφιση της δυσκοιλιότητας. Αυτά που πρέπει να προτιμούνται είναι τα μαλακτικά των κοπράνων και τα ωσμωτικώς δρώντα, δηλαδή αυτά που δρουν με την κατακράτηση νερού εντός του παχέος εντέρου και τη διευκόλυνση της κένωσης. Αυτά που πρέπει να αποφεύγονται είναι τα καθαρτικά, που δρουν με τρόπο ερεθιστικό στο παχύ έντερο.

Παρά το γεγονός ότι μπορεί να είναι αναγκαίο να λαμβάνονται τέτοια φάρμακα σε τακτική βάση, θα πρέπει να το κάνετε μόνο μετά από συνεννόηση με το γιατρό σας.

ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΩ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΓΙΑΤΡΟ;

ατρική φροντίδα θα πρέπει να αναζητηθεί εάν:

• Εμφανίζεται ξαφνικά ή για πρώτη φορά μία πολύ επίμονη δυσκοιλιότητα.
• Η μακροχρόνια δυσκοιλιότητα γίνεται προοδευτική είτε στη συχνότητα ή τη σοβαρότητα και δεν επιλύεται με τα απλά μέτρα που περιγράφονται παραπάνω.
• Η δυσκοιλιότητα συνδυάζεται με αλλαγή στις κενώσεις (σχήμα, υφή κοπράνων), με υπερβολική απώλεια βάρους ή με αιμορραγία.
  
  

ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ;

Για σχετικές πληροφορίες βλέπε στην ενότητα:

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Δυσκοιλιότητα- Χειρουργική θεραπεία

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΚΤΟΥ;

Οι χειρουργοί παχέος εντέρου και πρωκτού είναι ειδικοί στη χειρουργική και στη μη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Έχουν ολοκληρώσει ένα πλήρως δομημένο πρόγραμμα εξειδίκευσης και προηγμένης χειρουργικής εκπαίδευσης στη θεραπεία των ασθενειών αυτών, ενώ προηγουμένως έχουν πλήρως καταρτιστεί στη γενική χειρουργική και έχουν λάβει το σχετικό τίτλο ειδικότητας. Συνήθως έχουν πιστοποιηθεί ως ειδικοί χειρουργοί, έχοντας λάβει τίτλο εξειδίκευσης μετά την επιτυχή συμμετοχή τους σε σχετικές Ευρωπαϊκές ή Αμερικανικές εξετάσεις εξειδίκευσης. Είναι εξαιρετικά έμπειροι στην αντιμετώπιση τόσο των καλοήθων, όσο και των κακοήθων νόσων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού και είναι σε θέση να αξιολογήσουν διαγνωστικά, να οργανώσουν τον απαραίτητο έλεγχο των ασθενών, να προτείνουν την κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική  και να προβούν στην εξειδικευμένη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων που άπτονται του ειδικότερου γνωστικού τους αντικειμένου.