Το παρακάτω ενημερωτικό κείμενο αποτελεί ευγενική παραχώρηση και χρησιμοποιείται με την άδεια της εταιρείας ειδών στομίας Coloplast. Για εκτενέστερη πληροφόρηση ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει στην ιστοσελίδα: https://www.coloplast.gr/
Χειρουργική παχέος εντέρου
Το παχύ έντερο είναι το κατώτερο τμήμα του πεπτικού συστήματος. Εκτείνεται από το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (ειλεό) έως τον πρωκτό. Στο παχύ έντερο πραγματοποιείται το τελευταίο στάδιο της πεπτικής διαδικασίας, όπου απορροφώνται υγρά και άλατα. Τα υπολείμματα των τροφών που φτάνουν στο τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, το ορθό, είναι πιο συμπαγή και ονομάζονται κόπρανα. Τα κόπρανα αποβάλλονται από τον οργανισμό μέσω του πρωκτού. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των διαταραχών στη λειτουργία του κατώτερου πεπτικού συστήματος. Άτομα κάθε ηλικίας υπόκεινται σε επέμβαση στομίας προκειμένου να βρουν λύση στο πρόβλημά τους.
Τι είναι η στομία;
Σε ορισμένες παθήσεις του παχέος εντέρου το πάσχον τμήμα του εντέρου χρειάζεται να αφαιρεθεί. Για τον λόγο αυτό δημιουργείται ένα τεχνητό άνοιγμα (στομία) στην κοιλιακή χώρα, μέσω του οποίου επιτρέπεται η αποβολή των κοπράνων από το έντερο προς το εξωτερικό περιβάλλον.
Όταν η στομία δημιουργείται στο παχύ έντερο ονομάζεται κολοστομία.
Όταν δημιουργείται στο τελευταίο τμήμα του λεπτού εντέρου ονομάζεται ειλεοστομία.
Η στομία βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα, έχει κόκκινο-ροζ χρώμα και στις πλειοψηφία των περιπτώσεων προεξέχει από την κοιλία. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει πιθανότητα η στομία να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το κοιλιακό τοίχωμα ή να παρουσιάζει κάποια ανάκληση, να βρίσκεται δηλαδή λίγο πιο μέσα από αυτό. Τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση μπορεί να είναι ελαφρώς πιο μεγάλη σε μέγεθος, αλλά το πρήξιμο υποχωρεί τους επόμενους 2 μήνες.
Στον βλεννογόνο υμένα δεν υπάρχουν νεύρα και για τον λόγο αυτό δεν θα αισθάνεστε τίποτα όταν αγγίζετε τη στομία. Η στομία μπορεί να ματώσει λίγο όταν την αγγίζετε, όπως για παράδειγμα όταν αλλάζετε τον σάκος ή όταν καθαρίζετε το περιβάλλον δέρμα. Αυτό είναι φυσιολογικό και χωρίς επιπτώσεις. Αν συνεχίσει όμως να αιμορραγεί πρέπει να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. Θα πρέπει να ελέγχετε τη στομία σας αν έχει φυσιολογικό χρώμα και ότι δεν ματώνει πολύ συχνά.
Φροντίδα στομίας
Στην περίπτωση που έχετε υποβληθεί σε επέμβαση στομίας, τα κόπρανα τα οποία παράγονται συνεχώς θα βγαίνουν από την στομία λίγα-λίγα. Η συλλογή τους θα γίνεται σε έναν ειδικά σχεδιασμένο για αυτήν την χρήση σάκο.
Αν η επιδερμίδα μείνει εκτεθειμένη στις εντερικές εκκρίσεις για πολλή ώρα θα ερεθιστεί από τα πεπτικά ένζυμα και όλες τις άλλες ουσίες που περιέχονται σε αυτές. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν προϊόντα φροντίδας στομίας που χρησιμοποιούνται προκειμένου να διατηρείται το δέρμα υγιές.
Η ζωή μετά την επέμβαση
Ακολουθώντας τις οδηγίες του ιατρού σας και χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα υλικά θα μπορείτε σύντομα να ζείτε και πάλι μια φυσιολογική ζωή και να ασχολείστε ξανά με τις δραστηριότητες που επιθυμείτε. Μπορείτε να συνεχίσετε να εργάζεστε, να αθλείστε και να συνεχίσετε τις αγαπημένες σας δραστηριότητες, αρκεί αυτές να μην περιέχουν άρση βαρέων αντικειμένων κυρίως κατά την άμεση μετεγχειρητική περίοδο.
Οι περισσότεροι οστομικοί μπορούν να συνεχίσουν να αθλούνται όπως και πριν την επέμβαση. Η στομία δεν θα πρέπει να σας εμποδίζει να αθλείστε, όλα εξαρτώνται από το πόσο άνετα αισθάνεστε εσείς. Καθώς αναρρώνετε από την επέμβαση, θα προσέξετε ότι προσαρμόζεστε στη νέα ζωή με στομία. Είναι πολύ σημαντικό να έχετε θετική διάθεση και να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν όπως να απολαύσετε ένα γεύμα σε ένα εστιατόριο ή να βγείτε έξω για ποτό με φίλους.
Η επέμβαση στομίας όπως και κάθε είδους επέμβαση μπορεί να επηρεάσει το σώμα σας και να νιώθετε ανασφάλεια με την εμφάνισή σας. Ίσως χρειαστεί λίγος χρόνος για να συνηθίσετε τις αλλαγές και αυτό να έχει σαν αποτέλεσμα να αισθάνεστε λιγότερο ελκυστικοί. Αν και μπορεί να είναι δύσκολο, είναι πολύ σημαντικό να αποδεχτείτε το σώμα σας ως ένα κομμάτι του εαυτού σας. Η επέμβαση στομίας δεν είναι απαραίτητο να επηρεάσει τη σχέση με τον σύντροφό σας ή ακόμα και την απόφασή σας να αποκτήσετε ένα παιδί.
Δεν χρειάζεται να ακολουθήσετε κάποια ειδική δίαιτα, αλλά ορισμένες φορές, μπορεί να εντοπίσετε συγκεκριμένες τροφές, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν περισσότερα αέρια ή απλά να μην σας ταιριάζουν.
Αν πιστεύετε ότι μια συγκεκριμένη τροφή σας προκαλεί κάποιο πρόβλημα, προσπαθήστε να την αποφύγετε για ένα διάστημα και να τη βάλετε στη διατροφή σας ξανά μετά από λίγο καιρό. Αν το δοκιμάσετε αυτό τρεις φορές για κάθε ύποπτη τροφή, θα ξέρετε με σιγουριά ποια τροφή σας προκαλεί πρόβλημα.
Οι σάκοι νέας γενιάς είναι τόσο διακριτικοί που δεν φαίνονται μέσα από τα ρούχα και έχουν ειδικά φίλτρα για να μην μυρίζουν κι έτσι δεν γίνεται αντιληπτό από τους φίλους και τους συγγενείς σας ότι έχετε στομία. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να συνεχίσετε την κοινωνική σας ζωή και να χαίρεστε την καθημερινότητα με τους αγαπημένους σας.
Επιλογή του κατάλληλου σάκου
Υπάρχουν σάκοι συλλογής κοπράνων αυτοκόλλητοι και 2 τεμαχίων οι οποίοι αποτελούνται από έναν σάκο συλλογής κοπράνων και μία βάση που εφαρμόζει γύρω από τη στομία. Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιείται τον κατάλληλο τύπο σάκου που ενδείκνυνται για τη δική σας περίπτωση, ανάλογα με τη μορφολογία της στομίας σας, ώστε να αισθάνεστε ασφάλεια.
Φροντίδα δέρματος
Το δέρμα θα πρέπει να είναι στεγνό και καθαρό ώστε να έχετε μια σωστή εφαρμογή του σάκου. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να φροντίζεται το δέρμα γύρω από τη στομία με ειδικά προϊόντα ώστε να το διατηρείτε υγιές και να αποφεύγονται δερματικοί ερεθισμοί.
Η χρήση συμπληρωματικών προϊόντων όπως υγρό και καθαριστικά μαντηλάκια δέρματος βοηθούν ώστε να διατηρείτε το δέρμα καθαρό ενώ υπάρχουν κρέμες και σπρέι προστασίας δέρματος καθώς επίσης και πάστα στομίας που συμβάλουν στη διατήρηση του υγιούς δέρματος.
Επιπλέον η ατομική υγιεινή, η σωστή συχνότητα αλλαγής των σάκων συλλογής και η σωστή χρήση των προϊόντων είναι βασικές προϋποθέσεις για να διατηρήσετε τη στομία σας υγιή.
Συμπληρωματικά προϊόντα όπως το αποσμητικό και η ζώνη στομίας μπορούν να σας βοηθήσουν να αισθάνεστε άνεση και σιγουριά.
Προϊόντα συλλογής κοπράνων
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σάκων συλλογής κοπράνων ανάμεσα από τους οποίους μπορείτε να επιλέξετε αυτόν που σας ταιριάζει και σας διευκολύνει στη χρήση. Τα προϊόντα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: αυτοκόλλητο σάκο με κολλητική επιφάνεια ενσωματωμένη στον σάκο και σύστημα δύο τεμαχίων με ξεχωριστό σάκο και βάση. Μπορείτε να διαλέξετε ανάμεσα σε διαφανείς και αδιαφανείς σάκους καθώς επίσης και σε βάσεις επίπεδες ή με κωνοειδές σχήμα ανάλογα με τη μορφολογία της κοιλιάς.
Οδηγίες αλλαγής αυτοκόλλητου σάκου
Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:
- Αρχικά πρέπει να αφαιρέσετε τον παλιό σάκο. Κρατήστε με το ένα χέρι το δέρμα τεντωμένο και με το άλλο τραβήξτε τον σάκο προς τα κάτω. Στο σημείο αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα σπρέι αφαίρεσης κολλητικού ή καθαριστική λοσιόν για πιο εύκολη απομάκρυνση του σάκου. Καθαρίστε και φροντίστε το δέρμα σας χρησιμοποιώντας καθαριστικό δέρματος και εφαρμόστε μια ενυδατική και προστατευτική κρέμα ή ένα σπρέι προστασίας δέρματος στο δέρμα γύρω από το στόμιο.
- Μετρήστε το στόμιο σας και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τις γραμμές οδηγούς που βρίσκονται πάνω στο κολλητικό κόψετε το άνοιγμα του κολλητικού στο κατάλληλο μέγεθος, αφήνοντας 2-3 χιλ. περιθώριο.
- Αφαιρέστε το διαφανές προστατευτικό από το κολλητικό και έχοντας τεντωμένο το δέρμα με το ένα χέρι εφαρμόστε τον σάκο γύρω από το στόμιο, ξεκινώντας την εφαρμογή από κάτω προς τα πάνω.
- Πιέστε καλά το κολλητικό στο δέρμα με κυκλικές κινήσεις για να κολλήσει καλά ο σάκος πάνω στο δέρμα.
Οδηγίες αλλαγής συστήματος δύο τεμαχίων με σάκο που κουμπώνει στη βάση
- Αρχικά πρέπει να αφαιρέσετε τον παλιό σας σάκο. Βγάλτε τον σάκο από τη βάση τραβώντας τον προς τα πάνω ενώ ταυτόχρονα τον απομακρύνετε από τη βάση.
- Αφαιρέστε προσεκτικά την παλιά βάση χρησιμοποιώντας ένα σπρέι αφαίρεσης κολλητικού ή καθαριστική λοσιόν. Κρατήστε με το ένα χέρι το δέρμα τεντωμένο και με το άλλο τραβήξτε τη βάση προς τα κάτω. Καθαρίστε και φροντίστε το δέρμα σας χρησιμοποιώντας καθαριστικό δέρματος και εφαρμόστε μια ενυδατική και προστατευτική κρέμα ή ένα σπρέι προστασίας δέρματος στο δέρμα γύρω από το στόμιο.
- Μετρήστε το στόμιο σας και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τις γραμμές οδηγούς που βρίσκονται πάνω στο κολλητικό της βάσης, κόψετε το άνοιγμα του κολλητικού στο κατάλληλο μέγεθος αφήνοντας 2-3 χιλ. περιθώριο. Πριν την εφαρμογή, απομακρύνετε το διαφανές προστατευτικό από το κολλητικό της βάσης.
- Τοποθετήστε την απαραίτητη ποσότητα πάστας, που σας έχει υποδείξει ο επαγγελματίας υγείας, κάτω από τη βάση για καλύτερη στεγανοποίηση, προκειμένου να μείνει το δέρμα γύρω από το στόμιο στεγνό και καθαρό.
- Εφαρμόστε τη βάση στο δέρμα γύρω από το στόμιο. Πιέστε σταθερά πάνω στο δέρμα το κολλητικό ξεκινώντας από κάτω και συνεχίστε προς τα πάνω με κυκλικές κινήσεις.
- Στη συνέχεια πιέστε τον σάκο και τη βάση μαζί ξεκινώντας από το κάτω μέρος.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΚΤΟΥ;
Οι χειρουργοί παχέος εντέρου και πρωκτού είναι ειδικοί στη χειρουργική και στη μη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Έχουν ολοκληρώσει ένα πλήρως δομημένο πρόγραμμα εξειδίκευσης και προηγμένης χειρουργικής εκπαίδευσης στη θεραπεία των ασθενειών αυτών, ενώ προηγουμένως έχουν πλήρως καταρτιστεί στη γενική χειρουργική και έχουν λάβει το σχετικό τίτλο ειδικότητας. Συνήθως έχουν πιστοποιηθεί ως ειδικοί χειρουργοί, έχοντας λάβει τίτλο εξειδίκευσης μετά την επιτυχή συμμετοχή τους σε σχετικές Ευρωπαϊκές ή Αμερικανικές εξετάσεις εξειδίκευσης. Είναι εξαιρετικά έμπειροι στην αντιμετώπιση τόσο των καλοήθων, όσο και των κακοήθων νόσων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού και είναι σε θέση να αξιολογήσουν διαγνωστικά, να οργανώσουν τον απαραίτητο έλεγχο των ασθενών, να προτείνουν την κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική και να προβούν στην εξειδικευμένη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων που άπτονται του ειδικότερου γνωστικού τους αντικειμένου.
