Οι ενημερωτικές πληροφορίες που παρατίθενται είναι αντίστοιχες με εκείνες που η Αμερικάνικη Εταιρεία Χειρουργών Παχέος Εντέρου και Πρωκτού (American Society of Colon and Rectal Surgeons, ASCRS) έχει επιλέξει να βρίσκονται στη διάθεση των ασθενών.  Σκοπό έχουν να ενημερώσουν το ευρύ κοινό για τις πιο κοινές παθολογίες (καλοήθεις και κακοήθεις) που αφορούν στο παχύ έντερο, το ορθό και τον πρωκτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο εκάστοτε ασθενής που θα ανατρέξει σε αυτές και, ενδεχομένως, θα αναγνωρίσει κάποια από τα δικά του συμπτώματα, αυτομάτως είναι και σε θέση με μόνη την ανάγνωσή τους να προβεί σε αυτοδιάγνωση, ή ίσως, και αυτοθεραπεία. Σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνεται η επιτακτική ανάγκη και υποχρέωση του ασθενούς να προστρέξει σε έναν εξειδικευμένο χειρουργό, αμέσως μόλις παρατηρήσει το παραμικρό σύμπτωμα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ;

Τα κονδυλώματα πρωκτού (ονομάζονται επίσης "οξυτενή κονδυλώματα") είναι μία πάθηση που προσβάλει την περιοχή γύρω και μέσα  στον πρωκτό. Τα κονδυλώματα μπορεί να προσβάλουν και το δέρμα των γεννητικών οργάνων. Εμφανίζονται για πρώτη φορά ως μικροσκοπικές κηλίδες ή δερματικές υπερπλασίες, συνήθως καφέ χρώματος, με μέγεθος από τόσο μικρό όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας έως τόσο εκτεταμένο, ώστε τα κονδυλώματα να καλύπτουν ολόκληρη την περιοχή του πρωκτού. Ως επί το πλείστον δεν προκαλούν πόνο ή δυσφορία και οι ασθενείς μπορεί να αγνοούν την παρουσία κονδυλωμάτων. Ορισμένοι ασθενείς θα εμφανίσουν συμπτώματα όπως κνησμό, αιμορραγία, βλέννη ή θα παραπονεθούν για ένα αίσθημα ξένου σώματος στην περιοχή του πρωκτού.

Κονδυλώματα πρωκτού

(Τροποποιημένο από: https://www.fascrs.org)

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΚΤΟ;

Τα κονδυλώματα προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με άμεση επαφή. Ο ιός HPV θεωρείται ότι είναι το πιο κοινό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η πρωκτική επαφή δεν είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των πρωκτικών κονδυλωμάτων. Κάθε είδους επαφή με την πρωκτική περιοχή (επαφή με το χέρι, εκκρίσεις από έναν σεξουαλικό σύντροφο) μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση από τον ιό HPV. Η έκθεση στον ιό θα μπορούσε να έχει συμβεί πριν από πολλά χρόνια ή και από προηγούμενους ερωτικούς συντρόφους, ωστόσο μόλις πρόσφατα μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή των κονδυλωμάτων.

ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΟΝΤΑΙ  ΤΑ ΠΡΩΚΤΙΚΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ;

Παρά το γεγονός ότι είναι, ίσως, ένα ευαίσθητο και δύσκολο θέμα συζήτησης, ο γιατρός σας στην προσπάθειά του να λάβει ένα αναλυτικό ιστορικό, ενδέχεται να συμπεριλάβει ερωτήσεις που αφορούν σε παράγοντες κινδύνου, όπως προγενέστερες  πρωκτικές επαφές, ένα θετικό τεστ HIV ή ένα χρονίως εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (φάρμακα για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου , ρευματοειδής αρθρίτιδα, κλπ).

Η κλινική εξέταση πρέπει να επικεντρωθεί στην ορθοπρωκτική περιοχή και στο περίνεο, δηλαδή την περιοχή που περιλαμβάνει το πέος ή την περιοχή του κόλπου προκειμένου την αναζήτηση των κονδυλωμάτων. Η δακτυλική εξέταση είναι απαραίτητη για να αποκλειστεί οποιαδήποτε μάζα. Η πρωκτοσκόπηση συνήθως εκτελείται για να κοιτάξουμε μέσα στο πρωκτικό κανάλι για επιπλέον κονδυλώματα. Αυτό περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός μικρού οργάνου, μεγέθους ενός δακτύλου, στον πρωκτό για να βοηθήσει την απεικόνιση της περιοχής. Η κολπική εξέταση των γυναικών είναι επίσης απαραίτητη.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ;

Ο ασφαλέστερος τρόπος για να προστατεύσετε τον εαυτό σας από την έκθεση στον ιό HPV ή σε οποιοδήποτε άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, είναι να χρησιμοποιείτε προφυλάξεις κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής. Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή με άτομα που έχουν πρωκτικά ή κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Επειδή πολλά άτομα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι είναι φορείς του ιού, η χρήση προφυλακτικού ή ο περιορισμός της σεξουαλικής επαφής με ένα σύντροφο θα μειώσει την μεταδοτικότητα του ιού που προκαλεί κονδυλώματα. Ωστόσο, η χρήση προφυλακτικού κάθε φορά που έχετε οποιοδήποτε είδος επαφής μπορεί να μειώσει, αλλά όχι να εξαλείψει εντελώς, τον κίνδυνο της μόλυνσης από τον ιό HPV, καθώς αυτός μεταδίδεται από την επαφή με το δέρμα και μπορεί να ζήσει σε περιοχές που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό.

Το εγκεκριμένο εμβόλιο Gardasil είναι το εμβόλιο ενάντια σε ορισμένους τύπους του ιού HPV που είναι υπεύθυνοι για τον  καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλους καρκίνους σχετιζόμενους με τον ιό HPV. Ενδείκνυται σε άτομα ηλικίας 9 έως 26 ετών, κατά προτίμηση πριν από την έκθεση στον ιό HPV μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας για την πρόληψη της ανάπτυξης των καρκίνων που σχετίζονται με τον ιό HPV, αλλά και συναφών προκαρκινικών βλαβών. Ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει σχετικά με το εμβόλιο. Ωστόσο, η συμβολή του εμβολίου για την πρόληψη των κονδυλωμάτων και του καρκίνου του πρωκτού είναι άγνωστη.

ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΑ ΝΑ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΚΤΟΥ;

Ναι, γιατί αν δεν αφαιρεθούν, τα κονδυλώματα συνήθως μεγαλώνουν και πολλαπλασιάζονται. Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, συντρέχει αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του πρωκτού στην πάσχουσα περιοχή. Παρά ταύτα, ο καρκίνος του πρωκτού είναι πολύ σπάνιος.

ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΚΤΟΥ;

Τα κονδυλώματα που βρίσκονται εσωτερικά του πρωκτού ενδέχεται να μην ανταποκριθούν σε τοπική θεραπεία, έτσι μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Εφαρμογή σκευασμάτων τοπικά: στην ουσία πρόκειται για κρέμες ή αλοιφές που όμως, λειτουργούν αποτελεσματικότερα εφόσον τα κονδυλώματα είναι πολύ μικρά και βρίσκονται μόνο στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό.
• Κρυοπηξία: μέθοδος που καταστρέφει τα κονδυλώματα με το ψύχος που προκαλείται από την εφαρμογή υγρού αζώτου.
• Τοπική χρήση φαρμάκων που θα καυτηριάσουν τα κονδυλώματα (τριχλωρο-οξεικό οξύ, ποδοφυλλίνη).
• Χειρουργική επέμβαση: Όταν τα κονδυλώματα είναι είτε πολύ μεγάλα για τις προαναφερθείσες θεραπείες ή είναι στο εσωτερικό του πρωκτού, προτείνεται η χειρουργική τους αφαίρεση. Κατά τη διάρκειά της, ο ασθενής βρίσκεται υπό αναισθησία, το είδος της οποίας εξαρτάται από τον αριθμό και την ακριβή θέση των κονδυλωμάτων που αφαιρούνται. Όταν υπάρχουν πολλά κονδυλώματα, ο χειρουργός σας μπορεί να εκτελέσει τη χειρουργική επέμβαση σε στάδια. Μία λεπτομερής εξέταση του πρωκτικού καναλιού είναι απαραίτητη, ούτως ώστε να εντοπισθούν και θεραπευθούν τυχόν επιπλέον αλλοιώσεις.

ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Γενικά ένας ήπιος πόνος και μία αναμενόμενη δυσφορία διαρκούν μερικές ημέρες. Ασθενείς που έλαβαν θεραπεία σε εξωτερική βάση και δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν, μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους αμέσως. Εκείνοι που υπεβλήθησαν σε χειρουργική επέμβαση, μπορούν συνήθως να επιστρέψουν στην εργασία τους την επόμενη μέρα, ενώ άλλοι που υπεβλήθησαν σε μία πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση, θα χρειαστεί να παραμείνουν στο σπίτι για αρκετές ημέρες έως εβδομάδες.

Τα κονδυλώματα μπορεί να επανεμφανισθούν μετά την επιτυχή αφαίρεσή τους. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ιός HPV παραμένει αδρανής για ένα χρονικό διάστημα στους ιστούς του σώματος. Όταν τα κονδυλώματα παρουσιαστούν εκ νέου, συνήθως αντιμετωπίζονται με τοπικές θεραπείες. Εάν, όμως, η κατάσταση παραμεληθεί και ο αριθμός των κονδυλωμάτων αυξηθεί, τότε πιθανότατα ο ασθενής να χρειαστεί να χειρουργηθεί.

Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον εξειδικευμένο χειρουργό παχέος εντέρου και πρωκτού,  πόσο συχνά θα πρέπει να προγραμματίζετε τις τακτικές επισκέψεις παρακολούθησης. Κατά τις επισκέψεις αυτές, θα υποβάλλεστε σε λεπτομερή κλινική εξέταση, ώστε να βεβαιωθεί ο γιατρός σας ότι όλα τα κονδυλώματα έχουν αφαιρεθεί, ενώ ταυτόχρονα δεν έχουν σχηματισθεί νέα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΚΤΟΥ;

Οι χειρουργοί παχέος εντέρου και πρωκτού είναι ειδικοί στη χειρουργική και στη μη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Έχουν ολοκληρώσει ένα πλήρως δομημένο πρόγραμμα εξειδίκευσης και προηγμένης χειρουργικής εκπαίδευσης στη θεραπεία των ασθενειών αυτών, ενώ προηγουμένως έχουν πλήρως καταρτιστεί στη γενική χειρουργική και έχουν λάβει το σχετικό τίτλο ειδικότητας. Συνήθως έχουν πιστοποιηθεί ως ειδικοί χειρουργοί, έχοντας λάβει τίτλο εξειδίκευσης μετά την επιτυχή συμμετοχή τους σε σχετικές Ευρωπαϊκές ή Αμερικανικές εξετάσεις εξειδίκευσης. Είναι εξαιρετικά έμπειροι στην αντιμετώπιση τόσο των καλοήθων, όσο και των κακοήθων νόσων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού και είναι σε θέση να αξιολογήσουν διαγνωστικά, να οργανώσουν τον απαραίτητο έλεγχο των ασθενών, να προτείνουν την κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική  και να προβούν στην εξειδικευμένη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων που άπτονται του ειδικότερου γνωστικού τους αντικειμένου.