Οι ενημερωτικές πληροφορίες που παρατίθενται είναι αντίστοιχες με εκείνες που η Αμερικάνικη Εταιρεία Χειρουργών Παχέος Εντέρου και Πρωκτού (American Society of Colon and Rectal Surgeons, ASCRS) έχει επιλέξει να βρίσκονται στη διάθεση των ασθενών. Σκοπό έχουν να ενημερώσουν το ευρύ κοινό για τις πιο κοινές παθολογίες (καλοήθεις και κακοήθεις) που αφορούν στο παχύ έντερο, το ορθό και τον πρωκτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο εκάστοτε ασθενής που θα ανατρέξει σε αυτές και, ενδεχομένως, θα αναγνωρίσει κάποια από τα δικά του συμπτώματα, αυτομάτως είναι και σε θέση με μόνη την ανάγνωσή τους να προβεί σε αυτοδιάγνωση, ή ίσως, και αυτοθεραπεία. Σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνεται η επιτακτική ανάγκη και υποχρέωση του ασθενούς να προστρέξει σε έναν εξειδικευμένο χειρουργό, αμέσως μόλις παρατηρήσει το παραμικρό σύμπτωμα.
Πρωκτικό άλγος (πόνος στην περιοχή του πρωκτού) συνήθως εμφανίζεται κατά την διάρκεια ή μετά από μία κένωση των κοπράνων. Κυμαίνεται από έναν ήπιο πόνο που μπορεί με την πάροδο του χρόνου να χειροτερεύσει έως έναν πόνο τόσο έντονο που να περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς. Το πρωκτικό άλγος έχει πολλές αιτίες, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι κοινές και θεραπεύσιμες. Ωστόσο, αν δεν υποχωρεί μέσα σε 24 έως 48 ώρες, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε γιατρό σας. Αν ο πόνος συνοδεύεται από πυρετό, τότε χρειάζεται απαραιτήτως μία συνάντηση μαζί του.
Κοινές αιτίες του πρωκτικού άλγους:
1. Θρόμβωση Εξωτερικών Αιμορροΐδων
Σε αυτή την περίπτωση, ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται σε μία εξωτερική αιμορροΐδα στο πρωκτικό δέρμα. Εάν οι θρόμβοι είναι μεγάλοι, μπορούν να προκαλέσουν πόνο όταν περπατάτε, όταν κάθεστε, ή κατά τις κενώσεις σας. Ένας επώδυνος όζος, πουέχει βαθυκόκκινο ή μωβ χρώμα (λόγω του θρομβωμένου αίματος) μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά στο δέρμα του πρωκτικού ανοίγματος και να επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια των πρώτων 48 ωρών. Ο πόνος γενικά μπορεί να μειωθεί κατά τη διάρκεια των προσεχών ημερών. Μπορεί να παρατηρήσετε αιμορραγία, αν το δέρμα πάνω από τον όζο «ανοίξει». Η μη χειρουργική, συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει μπάνια της περιοχής με ζεστό νερό (εδρόλουτρα), παυσίπονα, και μαλακτικά των κοπράνων σιρόπια. Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν οι θρόμβοι του αίματος να αφαιρούνται χειρουργικά. Αυτή η μικρή χειρουργική επέμβαση συνήθως γίνεται σε εξωτερική βάση στα επείγοντα ιατρεία του νοσοκομείου με τοπική αναισθησία.
Θρομβωμένη εξωτερική αιμορροΐδα
Χειρουργική εκκένωση του θρόμβου σε θρομβωμένη αιμορροΐδα
2. Ραγάδα πρωκτού
Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία μικρή, οβάλ σχήματος, επιμήκης σχισμή που εμφανίζεται ως μία πληγή που δεν επουλώνεται στο ευαίσθητο δέρμα του πρωκτικού αυλού. Οι ραγάδες συνήθως προκαλούν έντονο πόνο και αιμορραγία κατά την αφόδευση, δηλαδή την κένωση των κοπράνων. Αν και η παρουσία ραγάδων είναι κοινό φαινόμενο, εντούτοις συχνά συγχέεται με άλλες παθήσεις του πρωκτού, όπως για παράδειγμα τις αιμορροΐδες. Ο στόχος των μη χειρουργικών συντηρητικών θεραπειών είναι να κάνουν τα κόπρανα μαλακά και ογκώδη. Οι θεραπείες περιλαμβάνουν μία διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και συμπληρώματα φυτικών ινών, μαλακτικά των κοπράνων, ζεστά εδρόλουτρα για 10 έως 20 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα και διάφορα είδη φαρμάκων, κατά βάση αναλγητικών. Αν και τις περισσότερες φορές, μία ραγάδα πρωκτού δεν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, παρά ταύτα οι χρόνιες ραγάδες είναι πολύ πιο δύσκολο να θεραπευθούν συντηρητικά και το χειρουργείο φαντάζει να είναι η καλύτερη επιλογή. Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι να βοηθήσει το σφιγκτήρα να χαλαρώσει, με τον τρόπο αυτό να μειωθούν ο πόνος και ο σπασμός του σφιγκτήρα και κατ’ επέκταση να επουλωθεί η ραγάδα.
Η ραγάδα του πρωκτού
3. Απόστημα και συρίγγιο πρωκτού
Ένα απόστημα είναι μία μολυσμένη κοιλότητα γεμάτη πύον κοντά στον πρωκτό ή στο ορθό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα απόστημα αντιμετωπίζεται χειρουργικά με παροχέτευση. Ένα περιπρωκτικό συρίγγιο είναι συχνά το αποτέλεσμα ενός προϋπάρχοντος ή εν ενεργεία αποστήματος. Αυτό παρατηρείται σε ποσοστό έως και 50% των ασθενών με αποστήματα. Σύμφωνα με την ανατομία της περιοχής, ακριβώς μέσα στον πρωκτό απαντώνται μικροί αδένες. Το συρίγγιο είναι η «σήραγγα» που σχηματίζεται κάτω από το δέρμα και συνδέει τους φραγμένους αυτούς και μολυσμένους αδένες με το απόστημα και με τον πρωκτικό αυλό. Η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθως απαραίτητη για τη θεραπεία ενός περιπρωκτικού συρίγγιο. Μερικές φορές αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι απλές. Ωστόσο, πιο δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις για να αντιμετωπιστεί οριστικά το πρόβλημα.
4. Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα
Ασθενείς με λοιμώξεις που προκαλούνται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) ενδέχεται να παρουσιάζουν ήπιο έως σοβαρό πρωκτικό άλγος. Στα ΣΜΝ περιλαμβάνονται η γονόρροια, τα χλαμύδια, ο έρπης, η σύφιλη, ο ιός HPV, κ.λπ. Ο πόνος δεν συνδέεται πάντα με τις κενώσεις. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ήπια πρωκτική αιμορραγία, εκροή υγρού από τον πρωκτό ή φαγούρα. Η θεραπεία περιλαμβάνει τοπικά ή από του στόματος αντιβιοτικά και ειδικά φάρμακα.
5. Δερματίτιδες
Ασθένειες του δέρματος που προσβάλλουν και άλλα μέρη του σώματος (π.χ. ψωρίαση, κονδυλώματα) μπορεί επίσης να επηρεάσουν το δέρμα γύρω από τον πρωκτό. Κνησμός, αιμορραγία και πόνος στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να έρχονται και να φεύγουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται βιοψία του δέρματος. Η θεραπεία εξαρτάται από τα αποτελέσματα της βιοψίας δέρματος και από την εικόνα του πρωκτού στην κλινική εξέταση. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί, ώστε η θεραπεία να ξεκινήσει όσο το δυνατόν συντομότερα.
6. Καρκίνος του πρωκτού
Ενώ στο πλείστον των περιπτώσεων το πρωκτικό άλγος δεν συνδέεται με την παρουσία καρκίνου, κάποιοι όγκοι της περιοχής μπορεί να εμφανιστούν με αιμορραγία, με μία νεοεμφανιζόμενη μάζα, με αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, καθώς και με πόνο που χειροτερεύει με το χρόνο. Αν έχετε πόνο ή πρωκτική αιμορραγία που επιμένει ή και χειροτερεύει, επισκεφθείτε το συντομότερο δυνατόν έναν εξειδικευμένο χειρουργό παχέος εντέρου και πρωκτού. Η πρώτη επίσκεψη περιλαμβάνει την κλινική εξέταση, την εξέταση του πρωκτικού καναλιού με ένα μικρό, άκαμπτο, φωτιζόμενο ενδοσκόπιο, που ονομάζεται πρωκτοσκόπιο, για να απεικονιστούν οι ανώμαλες περιοχές και για να γίνει η βιοψία της μάζας. Αν ο πόνος είναι έντονος, ο χειρουργός σας μπορεί να χρειαστεί να εκτελέσει μία εξέταση υπό αναισθησία στο χειρουργείο, για να κάνει τη σωστή διάγνωση. Η θεραπεία του καρκίνου του πρωκτού περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και / ή χειρουργική επέμβαση.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ ΣΕ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΚΤΟΥ/ΓΙΑΤΡΟ;
Θα πρέπει να δείτε ένα γιατρό εάν:
• Ο πόνος επανέρχεται ή δεν υποχωρεί.
• Υπάρχει αιμορραγία από το ορθό.
• Ψηλαφάτε ή βλέπετε ένα μόρφωμα στην περιοχή του πρωκτού
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΚΤΟΥ;
Οι χειρουργοί παχέος εντέρου και πρωκτού είναι ειδικοί στη χειρουργική και στη μη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Έχουν ολοκληρώσει ένα πλήρως δομημένο πρόγραμμα εξειδίκευσης και προηγμένης χειρουργικής εκπαίδευσης στη θεραπεία των ασθενειών αυτών, ενώ προηγουμένως έχουν πλήρως καταρτιστεί στη γενική χειρουργική και έχουν λάβει το σχετικό τίτλο ειδικότητας. Συνήθως έχουν πιστοποιηθεί ως ειδικοί χειρουργοί, έχοντας λάβει τίτλο εξειδίκευσης μετά την επιτυχή συμμετοχή τους σε σχετικές Ευρωπαϊκές ή Αμερικανικές εξετάσεις εξειδίκευσης. Είναι εξαιρετικά έμπειροι στην αντιμετώπιση τόσο των καλοήθων, όσο και των κακοήθων νόσων του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού και είναι σε θέση να αξιολογήσουν διαγνωστικά, να οργανώσουν τον απαραίτητο έλεγχο των ασθενών, να προτείνουν την κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική και να προβούν στην εξειδικευμένη χειρουργική θεραπεία των παθήσεων που άπτονται του ειδικότερου γνωστικού τους αντικειμένου.